1 september 2015

Sommige sectoren drijven op de wetenschap. Denk aan farmaceutische bedrijfstak of vliegtuigbouw. Voor dergelijke sectoren is het zeer noodzakelijk om nieuwe producten te ontwikkelen die oplossingen bieden voor problemen die of nieuw zijn, of eerder niet konden worden opgelost. De wetenschappelijke inspanningen worden dan vervolgens ook naar de hoogste kwalitatieve maatstaven beoordeeld voordat de uitkomsten toegepast mogen worden en er geld verdiend kan worden.

In de drank speelt wetenschap een beperkte rol, eerlijk gezegd. Natuurlijk vindt er innovatie plaats en worden nieuwe producten, verpakkingen en productiemethoden ontwikkeld, maar de meeste alcoholhoudende dranken bestaan al eeuwen, zo niet millennia, en zullen ook nog eeuwen blijven bestaan.

In de randen van de drankensector waar SpiritsNL actief is, het grensgebied tussen markt en overheid, speelt wetenschap wél een grote rol. Een steeds belangrijkere rol: er zijn meer gegevens beschikbaar door verbeterde monitoringssystemen (computers en het koppelen van data) bij gezondheidsinstellingen, overheid en bedrijfsleven. Steeds vaker lees je dat uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat bijvoorbeeld hogere minimumprijzen voor drank leidt tot lagere criminaliteitscijfers, of dat alcoholgebruik bij kinderen leidt tot hersenschade of dat minder reclame tot gevolg heeft dat minderjarigen minder drinken of dat alcohol carcinogeen (kankerverwekkend) is.

Een andere driver is dat veel NGO’s (Non Governmental Organisations, doorgaans  gesubsidieerde maatschappelijke lobby-organisaties) ook subsidies ontvangen om onderzoek te laten uitvoeren om een maatschappelijk tekort nader in kaart te brengen. In de drank zijn er velen. Stichting Alcoholpreventie noemt zich sinds paar jaar ook Instituut voor Alcoholbeleid. Ook de buitenlandse vrienden van STAP zoals Institute of Alcohol Studies (IAS) of Association Nationale de Prévention en Alcoologie et Addictologie presenteren zich als wetenschappelijke instituten. En de wetenschap liegt niet en dus moet de overheid doen wat de uitkomsten van hun onderzoeken aantonen.

De werkelijkheid kent echter wat meer nuances. Veel van de onderzoeken over alcohol gerelateerde zaken is gewoon onjuist, onvolledig of op geen enkele wijze een onderbouwing voor de getrokken conclusies. Kortom, geen wetenschap. Dat neemt niet weg dat de permanente stroom aan dergelijk pseudowetenschappelijk nieuws toch bij mensen een gedachte achterlaat dat alcohol slecht is. Mooi voorbeeld was de storm aan kritiek die losbarstte toen een onderzoek aantoonde dat alcoholgebruik door adolescenten geen invloed had op de cognitieve vermogens. In het Nederlands: drankgebruik door jongeren tast niet hun denkvermogen aan. De diverse “instituten’, maar ook staatssecretaris Van Rijn buitelden over elkaar om uit te leggen dat dit soort wetenschap absoluut niet naar buiten moest komen en dat het zelf gevaarlijk was. Ja, ja de burger zou ‘ns tot inzicht komen dat drank niet alleen maar dat gevaarlijke legale goedje is.

Is er dan geen risico bij drinken van alcohol? Ja, tuurlijk. Alleen de discussie over risico’s rondom drank is meer een morele dan een wetenschappelijke discussie. We laten kinderen ook niet op hun 16e stemmen of een 11-jarige auto rijden. En dronkenschap vinden wij in Nederland ongepast, ongewenst en het leidt tot overlast voor anderen.

Om toch wat meer duidelijkheid te verschaffen over wat wetenschap wel te bieden heeft is op verschillende fronten gewerkt aan het toegankelijk maken wat bekend is over alcohol. Op spiritsNL.nl vindt u dat onder “Gezond Gedistilleerd”. Dit bevat vooral biomedische informatie. spiritsEUROPE heeft nu ook de beschikbare data over drankgebruik per land en groepen mensen, maar ook afzetcijfers en accijnsopbrengsten voor alle EU landen voor leden toegankelijk gemaakt zodat snel inzicht kan worden verkregen wat door echte wetenschappers is vastgesteld over alcohol. Zo zetten we de feiten naast de meningen.

 

Joep Stassen, directeur SpiritsNL

Hoofdthema's