U leest vast wel eens een zaterdagkrant. De dikke bijlages staan tegenwoordig vol met commentaren over het wantrouwen tegen de huidige politieke elites. Over opkomend populisme, het wispelturige electoraat en nog zo wat termen die gaan over wat de leiding van Nederland, de stad, Europa, Amerika of één of ander bestuursorgaan doet en wat de […]
U leest vast wel eens een zaterdagkrant. De dikke bijlages staan tegenwoordig vol met commentaren over het wantrouwen tegen de huidige politieke elites. Over opkomend populisme, het wispelturige electoraat en nog zo wat termen die gaan over wat de leiding van Nederland, de stad, Europa, Amerika of één of ander bestuursorgaan doet en wat de inwoners er van vinden. Directe aanleiding zijn de onverwachte uitkomsten van het Brexit referendum en de verkiezing van Trump in de VS. Ook ons staat nog wat te wachten in maart als Nederland naar de stembus gaat.
Als remedie tegen alle foute uitkomsten van verkiezingen wordt vaak voorgesteld meer transparantie en het eerlijke verhaal vertellen. Met dat laatste wordt dan bedoeld eerlijk zijn over de afwegingen die een rol hebben gespeeld en de mogelijk nadelige gevolgen besluiten kunnen hebben voor mensen.
Op 16 december maakte de staatssecretaris van VWS zijn visie bekend over de ontwikkelingen van alcoholconsumptie in Nederland en wat er verder nog zou moeten worden gedaan om de bestaande problemen verder aan te pakken. Het gaat de goede kant uit met alcoholmisbruik in dit land: jongeren drinken minder en pas op latere leeftijd. Steeds minder vaak krijgen minderjarigen in openbare gelegenheden drank. Ze drinken het meer en meer thuis of bij vrienden. Gemiddeld drinkt de Nederlander 1,3 glazen per dag. Een kern van jongeren blijft te veel drinken, overigens. En om die laatste verzetshaarden van misbruikers op te ruimen stelt de staatssecretaris voor dat een volgend kabinet toch maar bommentapijten inzet in de vorm van accijnsverhogingen, verkoopbeperkingen en reclameverboden.
Ook interessant is de reden om zulk zwaar geschut in te zetten. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) had in een onderzoek berekend dat alcohol onze samenleving zo’n €2-2,9 miljard zou kosten. De Erasmus Universiteit had dit onderzoek eens bekeken en kwam tot de conclusie dat het onderzoek niet klopte. Van geen kant. Het was ondeugdelijk en kon beter opnieuw worden gedaan. Uit de eigen berekening kostte alcohol Nederland geen geld, maar het leverde bijna €2 miljard op. Ook over de aanbevelingen van RIVM om vooral de accijnzen in te zetten om problemen op te lossen, had de EUR weinig positiefs te melden: Er was geen rekening gehouden met grenseffecten en de aannames over wat prijzen doen met de vraag naar drank klopten ook van geen kant. Mensen stoppen niet met drinken als de prijs verviervoudigd wordt. Ze gaan het wel ergens goedkoper aanschaffen, bijvoorbeeld door smokkel, of zelf maken. Het internet wordt niet eens genoemd in het RIVM rapport.
Toch meende de staatssecretaris dat dit onderzoek als belangrijk bewijs moet gelden voor toekomstig beleid. Een beleid dat door een volgend kabinet moet worden gevoerd. Hij heeft er zelf de tijd niet meer voor. Wel zal de Tweede Kamer nog over dit rapport zich mogen uitlaten als de verkiezingscampagnes al de motoren hebben gestart: op 15 februari 2017. Het is in ieder geval wel reden om een goed voornemen met u te delen: ik ga het eerlijke verhaal vertellen.
Ik wens u hele mooie feestdagen toe en een heel mooi en vooral gezond 2017. Op uw gezondheid!
Joep Stassen, directeur SpiritsNL, december 2016
