Den Haag (SpiritsNL) – Een jaar geleden zat het kabinet Rutte III net in het zadel met een zeer krappe meerderheid van één zetel. Een meerderheid van één zetel is al weinig en in 2019 moeten ook de zetels opnieuw verdeeld worden in de Eerste Kamer. Het risico dat daardoor wetgeving van het kabinet het niet […]
Den Haag (SpiritsNL) – Een jaar geleden zat het kabinet Rutte III net in het zadel met een zeer krappe meerderheid van één zetel. Een meerderheid van één zetel is al weinig en in 2019 moeten ook de zetels opnieuw verdeeld worden in de Eerste Kamer. Het risico dat daardoor wetgeving van het kabinet het niet zal redden is dan ook groot. Het was al lastig een akkoord tussen de regeringspartijen te sluiten, zeker voor politiek gevoelige onderwerpen zoals inkomens van mensen, maar ook alles wat mensen in hun persoonlijke doen en laten raakt.
Om dit soort politieke risico’s te omzeilen kiest dit kabinet ervoor onderwerpen buiten de politiek om te regelen via akkoorden. Naast een akkoord gericht op het beteugelen van het klimaatprobleem en dat van de pensioenen heeft staatssecretaris voor Volksgezondheid de taak gekregen een Preventie Akkoord te sluiten. Zwaarlijvigheid, roken en ook schadelijke alcoholconsumptie moeten omlaag en alle maatschappelijke partners en de rijksoverheid moesten dit aanpakken.
De theorie van een akkoord is simpel; je brengt relevante partijen bij elkaar en maakt afspraken over wat eenieder gaat doen om het probleem op te lossen. Maatschappelijk draagvlak gegarandeerd en vervolgens zal de politiek zich voegen naar hetgeen partijen hebben afgesproken. De praktijk is ingewikkelder. Welke partijen nodig je uit en zijn partijen het wel eens over wat nu het eigenlijke probleem is, wat ga je doen en hoe zorg je ervoor dat partijen bij de les blijven?
Om me te beperken tot alcohol, wreekt zich hier de jarenlange twist tussen partijen die geloven dat veel problemen op te lossen zijn door het nemen van eigen verantwoordelijkheid en de partijen die geloven in oplossingen in handen van de overheid. Behalve over de uitvoering verschillen partijen ook serieus over hoe groot het probleem is en waar die problemen zich voordoen. Een ander punt bij dit beoogde Preventie Akkoord is dat het ook vooral een akkoord is opgezet door de overheid. Het was VWS dat partijen uitnodigde, voorzitters benoemde, de tijdlijn bepaalde en verantwoordelijk is voor de secretariaatsvoering. Dat het tot de KPI’s van de staatssecretaris voor 2019 hoort, blijkt ook uit de begroting. Alle kaarten zijn gezet op het te sluiten akkoord en er lijkt geen plan B te bestaan.
Niettemin zijn de uitgenodigde partijen in april aan de slag gegaan en is ook tijdens de zomervakantie toegewerkt naar een overeenkomst. Doel was om in oktober een akkoord te presenteren. Inmiddels is de herfstvakantie voorbij, de maand november breekt aan en de uitgestippelde tijdlijn is duidelijk niet gehaald. Nadat een eerdere versie van het concept op problemen stuitte en ook de media zich er op stortte zijn partijen weer met elkaar gaan praten over wat nu schadelijk alcoholgebruik is, wie wat gaat doen en hoe organiseer je het vervolg na het bereiken van een akkoord. Ondertussen loopt 2018 langzaam op zijn einde. Voordat de champagne en het vuurwerk knallen, moeten wel eerst dus nog wat harde bestuurlijke noten gekraakt worden.
Directeur Joep Stassen
November 2018
