Van alle gedistilleerde dranken die vanuit de EU geëxporteerd worden vormt de Schotse whisky de grootste plas. De Britten verkopen jaarlijks voor meer dan €4 mrd. aan whisky, gin en andere dranken. Aan EU landen bedraagt dit ruim €2 mrd., toch ook niet weinig. Fransen, Nederlanders, Italianen en Duitsers doen natuurlijk ook het nodige, maar […]
Van alle gedistilleerde dranken die vanuit de EU geëxporteerd worden vormt de Schotse whisky de grootste plas. De Britten verkopen jaarlijks voor meer dan €4 mrd. aan whisky, gin en andere dranken. Aan EU landen bedraagt dit ruim €2 mrd., toch ook niet weinig. Fransen, Nederlanders, Italianen en Duitsers doen natuurlijk ook het nodige, maar de Schotten voeren het peloton aan.
Het is voor een toeschouwer uit ons polderland vreemd hoe de Britten het onderling maar niet eens lijken te worden. Het zoeken naar consensus door te geven en te nemen vindt niet plaats. Voor iemand die door een gedistilleerd bril kijkt, is het Britse gedrag al helemaal vreemd. De Britse sector profiteert optimaal van vrij verkeer van goederen in de EU. De export belangen hangen af van vaste afspraken over de bescherming waarop Brits gedistilleerd in andere EU landen en werelddelen op kan terugvallen. De Britse producten vinden hun weg door Europa dankzij de communautaire afspraken.
De collega’s van de Scotch Whisky Association vormden altijd de voorhoede in alle ontwikkelingen in het openen van zgn. derde markten. Via vrijhandelsverdragen sluit de EU met tal van landen en landenblokken akkoorden waar ook afspraken worden vastgelegd over bescherming van de intellectuele eigendom van beschermde benamingen, zoals Schotse whisky, maar Cognac en jenever. Zij waren altijd zeer goed geïnformeerd en voorzagen onderhandelaars, commissie, parlementariërs en collega’s altijd van nuttige informatie en sturing. Die positie hebben de Schotse collega’s inmiddels niet meer. Meer en meer richten de Britten zich op het tot een beetje geordende regeling om uit de EU te stappen. Sores buiten eigen land lijkt van later zorg.
Ook de contacten die in de afgelopen decennia zijn opgebouwd met Britse ambtenaren, politici en commissarissen in Brussel nemen zienderogen af. Politiek zijn de Britten al weg. En dat is voor de sector niet goed, omdat voeling en expertise minder worden. Fransen of Duitsers vullen die gaten niet.
Concreet treft een Brexit gedistilleerdhandel op punt van etikettering, bescherming van categorieën en beschermde benamingen en natuurlijk transport. Welke regeling er in de nabije toekomst zullen zijn is een groot vraagteken. De Britten willen af van de grote berg EU regelgeving en zelf weer de controle overnemen, zonder duidelijk te maken wat dat is. Accijnsgoederen reizen binnen de EU onder een elektronische regime en dat zal na Brexit anders zijn; het Verenigd Koninkrijk wordt een derde land, net als Rusland of Egypte. Tenzij er een akkoord is tussen EU en Albion, maar dat weten we over paar nachtjes slapen. Of niet.
Nog vreemder wordt het als je weet dat de special advisor van PM Boris Johnson voor de afspraken met de EU, de voormalige baas is van de Scotch Whisky Association. Alhoewel, het mag dan hopeloos zijn, misschien is het niet uitzichtloos.
Deze maand moet er meer duidelijk gaan worden als op 31 oktober de definitieve uittreding van kracht moet worden. Zoals het er nu naar uitziet een bestuurlijk Halloween.
Joep Stassen (directeur)
Oktober 2019
