Vervolg omzetting verbruiksbelasting alcoholvrije dranken

Het kabinet presenteert verschillende scenario’s voor een gedifferentieerde verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken, gericht op het verminderen van suikerconsumptie. De uiteindelijke keuze voor een scenario wordt aan de Kamer gelaten.

De huidige verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken kent één tarief voor alle belaste dranken. In de voorgestelde scenario’s wordt de belasting afhankelijk van het suikergehalte, zodat dranken met veel suiker zwaarder worden belast dan dranken met weinig of geen suiker. Het doel is het terugdringen van de suikerconsumptie via alcoholvrije dranken. In totaal zijn zes scenario’s uitgewerkt, variërend van een brede belasting op alle dranken tot varianten waarbij bepaalde categorieën, zoals mineraalwater, zuivel- en sojadranken, pure sappen of plantaardige zuivelvervangers, worden uitgezonderd.

De scenario’s laten zien dat hoe meer categorieën worden uitgezonderd, hoe hoger het tarief wordt voor de overblijvende belaste dranken om de belastingopbrengst gelijk te houden. Zo stijgt het tarief voor suikerrijke dranken in scenario’s met veel uitzonderingen aanzienlijk ten opzichte van het huidige tarief.

Gezondheids- en uitvoeringsaspecten

De Gezondheidsraad adviseert om suikerinname via dranken te beperken, ongeacht of de suiker van nature aanwezig is of is toegevoegd. Vanuit gezondheidsoptiek is er geen reden om dranken met toegevoegd suiker anders te behandelen dan dranken met natuurlijke suikers. Ook zero-dranken worden niet als gezond beschouwd vanwege hun zuurgehalte en het effect op smaakvoorkeuren.

De uitvoering van een belasting op basis van toegevoegde suikers (scenario V) stuit op praktische bezwaren, omdat het suikergehalte op etiketten niet altijd onderscheid maakt tussen natuurlijke en toegevoegde suikers. Dit bemoeilijkt controle en verhoogt het risico op fraude. Ook het uitzonderen van plantaardige zuivelvervangers (scenario VI) brengt afbakeningsproblemen met zich mee, omdat niet altijd objectief is vast te stellen wanneer een drank als plantaardig alternatief geldt.

Tot slot wordt gewezen op mogelijke staatssteunrisico’s bij het bevoordelen van bepaalde drankcategorieën, wat overleg met de Europese Commissie noodzakelijk kan maken.

Bron: Vervolg omzetting verbruiksbelasting alcoholvrije dranken en tegemoetkoming toezeggingen, nr. 2025-0000169266, Ministerie van Financiën, 11 juli 2025