PPWR

Dit betekenen de nieuwe Europese verpakkingsregels voor de
gedistilleerdsector (december 2025)

De nieuwe Europese verordening voor verpakkingen en verpakkingsafval (PPWR) is
sinds februari 2025 formeel van kracht en gaat vanaf 12 augustus 2026 gefaseerd
gelden. De impact voor alle bedrijven die verpakkingen op de markt brengen is
aanzienlijk—dus zeker ook voor producenten, importeurs en bottelaars.

De PPWR heeft als doel de volledige levenscyclus van verpakkingen te verduurzamen,
de regels binnen de EU te harmoniseren en toe te werken naar een klimaatneutrale
economie in 2050. Omdat het een Europese verordening is, gelden de bepalingen
rechtstreeks in alle lidstaten. De komende jaren volgt nog aanvullende en
gedetailleerde secundaire wetgeving, waaronder een groot aantal uitvoerings- en
gedelegeerde handelingen.

Nieuwe rollen en verantwoordelijkheden
De PPWR introduceert scherpere definities voor partijen binnen de verpakkingsketen, zoals fabrikant, importeur, distributeur en producent. Deze termen hebben een specifieke juridische betekenis die afwijkt van wat in de sector gebruikelijk is. Belangrijk is dat ‘producent’ in de PPWR níet de producent hoeft te zijn, maar het is de partij die een verpakking voor het eerst in een EU-lidstaat op de markt brengt. Voor producenten en importeurs van gedistilleerde dranken is vooral belangrijk dat de definitie van ‘producent’ in de PPWR afhankelijk is van de positie in de keten: het bedrijf dat een verpakking het eerst in een lidstaat op de markt brengt, wordt als producent beschouwd. Voor merkproducenten binnen de EU verandert er weinig, maar bij import van buiten de EU verschuift deze verantwoordelijkheid vrijwel altijd naar de EU-importeur. Dit geldt voor alle onderdelen van de verpakking, dus zowel voor de fles zelf als voor capsules, doppen, etiketten, sleeves en omverpakkingen. Het gaat dus om degene die de verpakking economisch “in de handel brengt”, niet om degene die het product maakt. Dat kan een fabrikant van verpakkingsmateriaal zijn, maar dus ook een, importeur of bottelaar distributeur.

Voor de gedistilleerdsector ziet dat er als volgt uit:
 Een Nederlandse importeur die gedistilleerd binnen de EU inkoopt, is in de
PPWR meestal distributeur. De partij in het andere EU-land die de fles, capsule
en verpakking op de markt bracht, is dan de producent.
 Een importeur die producten van buiten de EU haalt, is in de PPWR zowel
importeur als producent, omdat hij de verpakking als eerste binnen de EU op
de markt brengt.
 Een bottelaar die zelf afvult in Nederland is producent van de verpakking die hij
op de markt brengt.
Een bedrijf kan meerdere rollen tegelijk vervullen. Dit maakt het noodzakelijk om vanaf
2026 per product en per stroomsituatie vast te leggen vanuit welke rol uw bedrijf
handelt.

Conformiteitsverklaring verplicht voor elke verpakking
Vanaf 12 augustus 2026 moet voor verpakkingen die onder de nieuwe PPWR-eisen
vallen een EU-conformiteitsverklaring beschikbaar zijn. Fabrikanten moeten deze
verklaring en de bijbehorende technische documentatie opstellen; importeurs en
distributeurs moeten deze documenten controleren, bewaren en op verzoek kunnen
overleggen. Vanaf dat moment gelden ook nieuwe eisen voor materiaalgebruik,
ontwerp en minimalisatie van verpakkingsmateriaal, evenals beperkingen voor
schadelijke stoffen zoals PFAS.

De verplichtingen worden de komende jaren verder uitgebreid. Vanaf 2030 komen daar
onder meer specifieke design-for-recycling-criteria (ontwerpeisen die ervoor zorgen dat
een verpakking goed recyclebaar is in de praktijk — dus niet alleen “theoretisch”, maar
in echte Europese recyclestromen) bij, evenals aanvullende eisen aan de
recyclebaarheid van verpakkingen.

UPV: Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid
Een belangrijk onderdeel van de PPWR is de UPV: Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid. Dit houdt in dat bedrijven die verpakkingen op de markt brengen verantwoordelijk zijn voor de kosten en organisatie van de afvalfase van die verpakkingen (in Nederland via VERPACT).

UPV-verplichtingen bestaan uit onder andere:
 het doen van aangifte van de hoeveelheid verpakkingen die een bedrijf op de
markt brengt,
 het betalen van de afvalbeheerbijdrage,
 het aanleveren van gegevens aan het toekomstige producentenregister,
 en het voldoen aan eisen rond inzameling, recycling en rapportage.

In Nederland wordt de uitvoering van de UPV voor verpakkingen gecoördineerd door
Verpact, dat de aangiftes, betalingen en rapportages bundelt. Hierdoor krijgen ook
bedrijven die voorheen onder drempels vielen (zoals kleine importeurs) vanaf de
PPWR te maken met nieuwe administratieve verplichtingen.

Aangifte, registratie en het afbouwen van drempels
Onder de huidige Nederlandse regelgeving geldt nog een vrijstelling tot en met 50.000 kg verpakkingen per jaar. Deze drempel voor het doen van aangifte verdwijnt. Alle bedrijven die producent zijn, moeten zich registreren en aangifte doen. Voor bedrijven die minder dan 10.000 kg verpakkingen voor het eerst in Nederland aanbieden, zal wellicht een vereenvoudigde aangifte gaan gelden. Details hierover worden nog bekend gemaakt.  De PPWR verplicht daarnaast dat alle producenten van verpakkingen worden opgenomen in een nationaal producentenregister. Als richtpunt wordt 2028 genoemd als moment waarop alle producenten geregistreerd moeten zijn. Voor kleinere bedrijven die tot nu toe buiten de meldplicht vielen, betekent dit dat zij rekening moeten houden met nieuwe administratieve verplichtingen en UPV-processen.

Nieuwe categorieën verpakkingen
De PPWR maakt onderscheid tussen verschillende verpakkingscategorieën, zoals verkoopverpakking, serviceverpakking, verzend- en e-commerceverpakking, gegroepeerde verpakking en primaire productieverpakking. Voor de gedistilleerdsector zijn vooral de verkoopverpakking (fles, sluiting, etiket) en de verzendverpakking relevant, met name voor bedrijven die actief zijn in online handel en fulfilment.

Verplichtingen tot 2030
Vanaf 2026 treden de eerste regels in werking: conformiteitsverklaringen, beperkingen
voor schadelijke stoffen, eisen aan materiaalgebruik en algemene minimalisatie van verpakkingen. Specifieke ontwerp- en prestatie-eisen volgen gefaseerd. Vanaf 2028 start de invoering van uniforme etikettering en afvalscheidingslogo’s, afhankelijk van de exacte publicatie van de bijbehorende uitvoeringshandelingen. Vanaf 2030 moeten verpakkingen voldoen aan de design-for-recycling-criteria en een recycleklasse A tot en met C behalen. Ook gelden vanaf dat jaar minimumeisen voor gerecycled plastic in plastic onderdelen. Daarnaast worden strengere eisen voor herbruikbare B2B-verzend- en transportverpakkingen ingevoerd, in bepaalde situaties oplopend tot 100%.

Wat betekent dit voor de gedistilleerdsector?
Voor onze sector betekent de PPWR dat bedrijven hun verpakkingsprocessen, administratie en leveranciersketen opnieuw moeten beoordelen. Het is cruciaal om tijdig vast te stellen welke rol(len) uw bedrijf vervult, om te zorgen dat u vanaf 2026 over de juiste conformiteitsverklaringen beschikt en om voorbereid te zijn op nieuwe UPV-verplichtingen en registraties. Verpact organiseert op 16 december a.s. het webinar ‘PPWR Explained’, waarin de nieuwe regelgeving stap voor stap wordt toegelicht. Meer informatie vindt u in het bericht hier.

Daarnaast is het aan te raden om u via de website van Verpact aan te melden voor
hun nieuwsbrief, zodat u automatisch op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen
rondom de PPWR en de nationale uitwerking daarvan. Uiteraard houdt SpiritsNL u ook
op deze pagina (PPWR) op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.