Eisen verpakkingen

Bij het verduurzamen van verpakkingen zijn zaken als vermindering van (glas) gewicht, hergebruik van materialen, mogelijk gebruik van hervulbare verpakkingen en het gebruik van duurzame materialen van belang.

Hierbij ligt de focus op met name:

• Reduce: vermindering van gewicht en volume verpakkingen;
• Reuse: hergebruik van grondstoffen die voortkomen uit reeds gebruikte verpakking;
• Recycle: gebruik van materialen die geschikt zijn voor recycling;
• Renew: ontwikkelen van nieuwe verpakkingsmaterialen die een lagere milieudruk
  kennen.

Een sterke focus bij verpakkingen in de drankensector ligt bij reduce. Dit zal het onder meer betekenen dat producenten en importeurs zich richten op het verminderen/verlichten van het verpakkingsafval (primair, secundair en tertiaire verpakkingen).

Op 11 februari 2025 is de Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) in werking getreden (Verordening (EU) 2025/40). De regels in deze verordening hebben tot doel de hoeveelheid geproduceerde verpakkingen en afval tot een minimum te beperken en tegelijkertijd het gebruik van primaire grondstoffen te verminderen en de voorgang naar een circulaire, duurzame en concurrerende economie te bevorderen.

Ingevolge de PPWR, dient iedere producent en importeur/distributeur bij zijn keuze van de verpakking zoveel mogelijk rekening te houden met de impact van het verpakkingsmateriaal op het milieu. Het gaat daarbij om:
1. Gewicht;
2. De mate waarin de verpakking recyclebaar is;
3. De mate waarin gebruik wordt gemaakt van gerecyclede grondstof in de
verpakkingen.

In bijlage IV van de nieuwe verpakkingsverordening is de beoordelingsmethode voor de minimalisering van verpakkingen opgenomen. Zie ook de uitleg hier voor het opmaken van een productdossier.

Uiterlijk op 1 januari 2030 zorgt de producent of de importeur ervoor dat de in de handel gebrachte verpakkingen zodanig worden ontworpen dat het gewicht en het volume ervan worden beperkt tot het minimum dat nodig is om de functionaliteit ervan te waarborgen.

Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft aangekondigd strenger toe te willen zien op de naleving van de regels en zal het aantal inspecties bij producenten en importeurs gaan uitbreiden.

Indien niet of onvoldoende voldaan wordt aan de regels met betrekking tot verduurzaming kan dat uiteindelijk leiden tot boetes. Indien – bijvoorbeeld – niet overtuigend kan worden aangetoond waarom het niet mogelijk is om bijvoorbeeld lichtere flessen te gebruiken, kunnen strafmaatregelen worden opgelegd. Aantonen moet met een goed gedocumenteerd productdossier. Voor het opmaken van een goed productdossier zijn de essentiële eisen van
grote waarde.

Essentiële eisen

De Essentiële Eisen voor verpakkingen zijn, op hoofdlijnen, als volgt samen te vatten:

• Gebruik niet meer materiaal dan nodig voor de primaire functies;
• Zorg ervoor dat het gehalte aan zware metalen in de verpakking onder de wettelijke
  grens ligt;
•  Maak de verpakking geschikt voor hergebruik, recycling of terugwinning van energie;
• Verantwoord de inspanningen die je als bedrijf levert om de milieu-impact van de
  verpakking terug te dringen via een productdossier waarin staat dat en hoe de
  verpakking voldoet aan de Essentiële Eisen.

Het KIDV (Kennisinstituut Duurzaam Verpakkien) heeft met ondersteuning van ILT een website gemaakt over de essentiële eisen. Verpakkende bedrijven zijn hiervoor zelf verantwoordelijk en moeten voldoen aan de essentiële eisen. Ingevolge de Europese Richtlijn Verpakken en Verpakkingsafval  94/62/EG (deze richtlijn zal worden ingetrokken op 12 augustus 2026) en de Nederlandse uitwerking daarvan in het Besluit beheer verpakkingen 2014, gelden strenge regels voor bedrijven ten aanzien van het duurzamer maken van verpakkingen en het terugdringen van verpakkingsafval.

Iedere importeur/producent dient bij de keuze van de verpakking zoveel mogelijk rekening te houden met de impact van het verpakkingsmateriaal op het milieu (conform de eisen NEN-EN 13428 verpakkingspecifieke eisen voor fabricage en samenstelling – preventie door reductie aan de bron). Het gaat daarbij met name om:

1. Gewichtsreductie;
Hoe lager het gewicht, hoe minder energie de productie van de verpakking kost, hoe meer producten er binnen het maximum gewicht per transport vervoerd kunnen worden en hoe minder energie er per product voor het transport nodig is.

2. De mate waarin de verpakking recyclebaar is;
De mate waarin de verpakking recyclebaar wordt voor glas o.a. beïnvloed door de lijm waarmee etiketten bevestigd worden of het gebruik van sleeve’s.

3. De mate waarin gebruik wordt gemaakt van gerecyclede grondstof in de
verpakkingen;
Meer gebruik van recyclaat betekent minder energie en minder grondstoffengebruik.

De Nederlandse overheid heeft aangekondigd strenger toe te zien op de naleving van regels en zal het aantal inspecties bij importeurs en producenten uitbreiden. Handhaving op het voldoen aan de eisen is neergelegd bij de ILT.

In de praktijk vinden importeurs en producenten het lastig om hun verpakkingen aan de Essentiële Eisen te laten voldoen. Om het voor hen gemakkelijker te maken heeft ILT het een en ander over duurzame verpakkingen en essentiële eisen overzichtelijk op haar website weergegeven. Daarvoor kunt u hier terecht.

Voor meer informatie over de essentiële eisen en verpakkingen kunt u contact opnemen met het secretariaat van SpiritsNL.